Z Polskich Studiów Slawistycznych

0498414 - SLÚ 2019 RIV PL pol M - Část monografie knihy
Jankowiak, Mirosław
Zakres i zróżnicowanie leksykalnych wpływów polskich we współczesnych gwarach białoruskich na pograniczach (Podlasie – Wileńszczyzna – Łatgalia – Pskowszczyzna).
[The Range and Variation of Polish Influence on the Lexis in Contemporary Belarusian Dialects in Borderlands (Podlachia – Vilnius Region – Latgale –
Southern Pskov Oblast).]
Z Polskich Studiów Slawistycznych. Vol. 13/2. Poznań: Wydawnictwo naukowe UAM, 2018 - (Greń, Z.), s. 105-113. ISBN 978-83-232-3311-4
Institucionální podpora: RVO:68378017
Klíčová slova: Belarusian dialects * Polish language of the north-east borderland * Polish-Belarusian linguistic contacts * lexical borrowings * Baltic-Slavic borderland
Obor OECD: Linguistics

Polszczyzna północnokresowa funkcjonuje na pograniczu bałtycko-słowiańskim od dziesiątków lat, gdzie wchodzi w kontakt z innymi językami i dialektami. Ta interferencja jest najbardziej zauważalna na przykładzie gwar białoruskich, w szczególności w słownictwie. Zapożyczenia z polszczyzny (lub wzięte za polskim pośrednictwem) odnoszą się do różnych sfer życia: gospodarki rolnej, przyrody, życia codziennego, edukacji, religii (Kościół katolicki), administracji, nowinek technicznych oraz leksyki związanej z polską kulturą i posiadaczami ziemskimi. Należy podkreślić, że zakres zapożyczeń jest tutaj zależny od przynależności administracyjnej obszaru, funkcjonowania (lub braku) polskiego szkolnictwa i organizacji, wyznania mieszkańców oraz genetycznej bliskości dialektu białoruskiego wobec polszczyzny. Najwięcej zapożyczeń w gwarach białoruskich zostało odnotowanych na obszarze polskiego Podlasia i południowo-wschodniej Litwy. O wiele słabszy wpływ notujemy w łotewskiej Łatgalii i zaledwie pojedyncze zapożyczenia w Rosji (południowe ziemie obwodu pskowskiego).

The Polish language of the north-eastern borderland has existed in the Baltic-Slavic contact zone for hundreds of years where it interferes with different languages and dialects. This interference is most evident in Belarusian dialects, in particular in vocabulary. Borrowings from Polish language (or taken over the Polish intermediary) concern different spheres of life, ie.: agriculture, nature, every-day life, education, religion (Catholic church), administration, technology or connected with Polish culture and landowners. However, it should be noted that the range of borrowings varies depending on: administrative affiliation, existing / no-existing of Polish schools and organizations, confession of the interlocutors and genetic proximity of various Belarusian dialects to Polish language of the north-eastern borderland. Most borrowings have been recorded in Polish Podlachia and south-eastern and eastern Lithuania. Less and less influence is visible in Latvian Latgale and few Polish lexical elements exist in Belarusian dialects in Russia (the southern part of Pskov Oblast).
Trvalý link: http://hdl.handle.net/11104/0290874